Tips en Truuks voor Netjes Nederlands

**Idril** · Geplaatst: Vr Jul 01, 2005 20:01

Beste schrijvers en schrijfsters,

Zoals jullie vast wel weten, is het niet altijd even makkelijk om correct Nederlands of Vlaams te schrijven. Veel spelfouten zijn moeilijk te herkennen en ook de grammatica is vaak erg lastig.
Om jullie een beetje te helpen, is er vanaf nu dit topic; Tips en Truuks voor Netjes Nederlands (en uiteraard ook voor Vlaams). Hier mogen jullie zelf je tips en truuks posten, zodat anderen er wat aan hebben. Ook mogen jullie hier vragen stellen over dingen als grammatica, spelling en interpunctie (hoofdletters, komma's, aanhalingstekens etc).

Liefs, Idril

**Jalf** · The Musical Mod Verdiend: 0 Sikkels Woonplaats: HPF

Het Correct gebruik van de leestekens

Punt
De Punt (.) is het teken dat hij einde van die zin aangeeft. Titels en opschiften hebben meestal geen punt.
De punt wordt ook gebruikt bij afkortingen A.D., Afb., a.u.b., z.o.z. enz.
Letterwoorden hebben geen punt: VARA, KRO, tv, PvdA, ANWB.

Aanhalingstekens
Deze leestekens (“……”) of (‘……’) geven aan dat iets letterlijk gezegd wordt.

- Ron zei: “Hermione, er is iets anders aan je.”
- “Dat,” Zei professor McGonagall, “lijkt me duidelijk.”

Aanhalingstekens kunnen je ook gebruiken als je iets ironisch bedoelt.

- Fred en George Weasley hebben allebei een bezemsteel.
- Fred en George Weasley hebben allebei een “bezemsteel”.

Doordat je het woord bezemsteel tussen aanhalingstekens zet, geef je aan dat hij eigenlijk niet zoveel waard is. Waarschijnlijk valt dat ding al van ellende uit elkaar. Nog een voorbeeld:

- Ron en Hermione zijn “goede vrienden”.

Deze zin kan twee dingen bekekenen. Ron en Hermione kunnen elkaar eigenlijk niet luchten of zien, of Ron en Hermione zijn meer dan vrienden.

De dubbele punt
Dit leesteken ( : ) geeft aan dat iets letterlijk gezegd wordt, en werkt dus samen met de aanhalingstekens.

- Malfoy zei dat het Harry nog flink zou bezuren.
- Malfoy zei: “Dat zal je nog flink bezuren, Potter!”

Je ziet dat bij het tweede voorbeeld Draco letterlijk zei wat Harry te wachten stond. Bij het eerste voorbeeld zou hij het best op een andere manier gezegd kunnen hebben.
Een andere functie van de dubbele punt is een opsomming of een verklaring.

- De Marauder’s Map is gemaakt door de volgende mensen: Moony, Wormtail, Padfoot and Prongs.
- Severus Snape kan nu echt niet komen: hij heeft op dit moment twee leerlingen die moeten nablijven.

De Komma
Over het algemeen kun je zeggen, dat een komma (,) gebruikt wordt om een korte pauze aan te geven. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij een opsomming:

- De Weasleys hebben zeven kinderen: Bill, Charlie, Percy, Fred, George, Ron en Ginny
- Lily vond James eerst nogal irritant, arrogant en opschepperig.

Onthoud dat voor het woord en GEEN komma hoort te staan.

Ook wordt een komma gebruikt bij een bijstelling. Een bijstelling is een reeks woorden die wat extra informatie over het onderwerp geven en staat tussen twee komma’s in, behalve bij het einde van een zin, dan staat er natuurlijk een punt.

- Albus Dumbledore, het schoolhoofd van Hogwarts, stond op van zijn stoel.
- Lord Voldemort, ook wel You-know-who genoemd, heeft een hekel aan mudbloods, wizards die afstammen van muggles.

Ook als je een persoon aanspreekt gebruik je een komma.

- “Professor, wilt u mij opdracht twee nog eens uitleggen?”
- “Miss Brown, zou u even dat tijdschrift willen wegleggen?”

De komma wordt ook gebruikt bij een tussenwerpsel, dat is een kort woord dat in de zin is toegevoegd.

- “Ohjee, ik ben mijn huiswerk vergeten.” zei Neville geschrokken.
- Seamus weigert Harry te geloven, helaas.
- “En toen, verdorie, heeft ie Hermione een Mudblood genoemd!”

Verder gebruik je de komma ook als er een bijzin in de zin staat.

- Toen Neville van zijn bezem viel, brak hij zijn arm.

In dit geval is Toen Neville van zijn bezem viel de bijzin en moet er dus een komma tussen viel en brak. Zonder deze komma leest de zin heel lastig.

De puntkomma
De Puntkomma ( ; ) scheidt en verbindt twee zinnen die heel veel met elkaar te maken hebben. Hij geeft door de punt het einde van de zin aan, maar tegelijk ook de verbintenis van die twee zinnen door de komma.

- Draco beweerde dat hij al tien jaar op een bezem zat; achteraf bleken dat er maar drie te zijn.
- Draco beweerde dat hij al tien jaar op een bezem zat. Achteraf bleken dat er maar drie te zijn.

Bij de eerste zin zie je duidelijk dat de twee zinnen heel veel met elkaar te maken hebben. Bij het tweede voorbeeld is dat wat minder.

Het vraagteken
Het vraagteken (?) gebruikt men na een vraag.

- “Wat bedoel je daarmee?”
- “Willen house-elfs echt niet betaald worden?”
- “Hoe kom je aan die Snitch?”

Het vraagteken gebruik je niet als je de vraag niet letterlijk stelt.

- Ginny vroeg of Harry met Cho wilde spreken.
- Tonks vroeg of Moody zich wel realiseerde dat het erg walgelijk was, dat hij zomaar zijn glazen oog eruit haalde.

Verder zijn er ook zinnen die de vorm hebben van een vraag, maar daarentegen eerder een uitroep zijn. Een uitroepteken is dan meer op z’n plaats.

- Wat maak je me nou!
- Hoe kan dat nou!

Het uitroepteken
Wordt er in je fic iets geroepen dan kun je een uitroepteken (!) gebruiken.

- “Laat haar met rust!” riep Ron.
- “Wegwezen!” riep Sirius, “Het is hier niet veilig!”

Haakjes
Haakjes ( ) geven aan dat de mededeling, die tussen de haakjes instaan, niet bij de hoofdzin behoord, maar een zelfstandige mededeling is, die losstaat van de rest van de zin.

- Harry sloeg het boek (Dat over weerwolven ging) open en bladerde naar pagina 394.
- James (Die continu zijn haar verwarde) was net klaar met zijn proefwerk.

Accent
Het accentteken geeft aan op welk woord de klemtoon ligt.

- “Dat is dé oplossing!” riep Hermione uit.
- De leerlingen moesten het hele gebouw dóórlopen om bij de volgende les te komen.

Ik hoop dat jullie hier heel veel aan hebben en laat ik het niet merken dat het nog fouten in de leestekens gemaakt worden, want anders... Wink

Danlover · Geplaatst: Vr Jul 01, 2005 21:31

Ik heb nog een paar tips om je verhaal makkelijker leesbaar te maken.

Probeer je verhaal in alinea's te verdelen. Niet te veel, want dat gaat soms nog wel eens irriteren, maar probeer telkens als er iets bijzonders gebeurt(Bijvoorbeeld een aanval) een nieuwe alinea te beginnen. Een lezer die een verhaal gewoon even doorbladert en het begin van een spannende alinea ziet, zal vaak verder lezen.

Als je een stuk van het verhaal wil posten is het aan te raden het eerst nog even door te lezen voor je op ok drukt. Soms typ je zo snel dat je letters in de verkeerde volorde tikt, of een andere letter, omdat je de toetsen op het toetsenbord door elkaar haalt. Door het nog even door te lezen kun je veel fouten eruit halen en ze nog even te verbeteren. In Word kun je er ook een spellingscontrole op loslaten. Zo wordt de kans op foutjes vrijwel nihil.

Ik hoop dat deze tips bruikbaar waren.

benter · 1e jaars Verdiend: 46 Sikkels Woonplaats: Den Haag

Ik heb ook een aantal tips:

Gebruik word (of een andere tekstverwerkingprogramma). Dit heeft als voordeel dat je de spelling kan laten controleren en scheelt veel spelfouten. Ook heb je zo een backup voor als het verhaal om een of andere reden verwijderd is.
Gebruik hoofdstukken en alinea's.
Begin niet iedere zin op een nieuwe regel maar alleen bij dialogen

#Otmed© · Dreuzel Verdiend: 45 Sikkels

Citaat:

Verder gebruik je de komma ook als er een bijzin in de zin staat.

- Toen Neville van zijn bezem viel, brak hij zijn arm.

In dit geval is Toen Neville van zijn bezem viel de bijzin en moet er dus een komma tussen viel en brak. Zonder deze komma leest de zin heel lastig.

Dit klopt niet...'Toen Neville van zijn bezem viel' is geen bijzin. Het is gewoon net als 'brak zijn arm' een zinsstuk. De regel is dat er tussen twee persoonsvormen altijd een komma hoort, niet tussen twee zinsstukken.

Wink

Idril zegt; nee, dat is fout. Het is wel een bijzin; de hoofdzin is; 'Hij brak zijn arm'. Daarin staat immers wat er gebeurd. Het is bijzaak wanneer het gebeurt.

editje: het is een bijzaak ja, maar de regel luidt alsnog zoals ik het hierboven heb getypt.

-~Hermelien~- · Geplaatst: Za Aug 27, 2005 20:37

Ik heb ook nog een tip, schrijf niet zo:

,,Hallo hoe gaat het,"vroeg ik. ,,Oh ja hoor het gaat goed," zei Miep. ,,Mooi zo," zei ik.

Het is lastig lezen dus schrijf zo:

,,Hallo, hoe gaat het," vroeg ik.
,,Oh ja, hoor het gaat goed,"zei Miep.
,,Mooi zo," zei ik.

Dit makkelijker lezen vind ik zelf Wink

Esmee

thinkie_1990

Ik heb ook nog een tip.

Wanneer je een verhaal schrijft in Word kan je de spellings controle laten lopen terwijl je aan het typen bent. Zodra je een rood krabbeltje zit moet je even goed kijken wat je fout hebt gedaan. Zo automatiseer je het goede woord en maak je die fout steeds minder.

Ik hoop dat het bij jullie ook gaat werken Very Happy

FelixdeFeniks · Beginnend Tovenaar Verdiend: 0 Sikkels Woonplaats: HPF.

Hier is een handige tip!
Kijk eens naar deze zinnen:

'Waar is Ron?' vroeg Harry.
'Ik zie Ron!' zei Hermione.
Dus, bij zo'n situatie komt ná een vraagteken/uitroepteken géén hoofdletter!

'Ik heet Harry,' zei Harry.
De komma komt hier direct ná het laatste woord, gevolgd door 't apostrofje!

Nog een laatste tip: Ná het afsluit-apostrofje (ik ben de naam vergeten^^''), dus de apostrof die de zin afsluit, komt altijd een spatie, dat leest wel zo prettig!

dan_love4life · Dreuzel Verdiend: 45 Sikkels

soms zijn er fouten waar je zo overheen leest. dat is heel vervelend, want soms worden zinnen dan verkeerd begrepen! als je twijfelt, lees dan een zin hardop in stukjes voor! bijvoorbeeld:

jij schrijft: 'Het meisje leest een ezelig boek'

omdat je je tekst zelf bedenkt, zie je het gewoon staan zoals je het had bedacht. lees dan eens voor:

HET-MEISJE-LEEST-EEN-EZELIGE-BOEK!!!

lekker hard en o-ver-dui-de-lijk! je hoort gelijk dat je een fout hebt gemaakt. bij fouten zoals een letter vergeten kun je je tekst even kopieren naar kladblok en opslaan. de dag erna lees je dan je tekst.

ik hoop dat je er iets aan hebt!

#Otmed© · Dreuzel Verdiend: 45 Sikkels

Nog een tip, voor mensen die niet altijd weten wanneer je 'hun' moet zeggen en wanneer je 'hen' moet zeggen.

'Hun' zeg je als het lijdend voorwerp is: 'Ik heb hun gezegd dat ze weg moeten gaan.'
'Hen' zeg je als het meewerkend voorwerp is: 'Ik heb hen een boek gegeven.'

Dan is er nog een uitzondering: na een voorzetsel zeg je altijd 'hun': 'Ik geef een boek aan hun.'

Tumbo · Geplaatst: Di Nov 29, 2005 15:52

Als je ons Nederlands "leert", waarom gebruik je de Nederlandse namen dan niet??
En trouwens, je moet inderdaad wel goed letten waar je aanhalingstekens plaats, want anders komen er soms rare zinnen uit.

Harry zei "Hermelien, zal ik deze jurk aandoen?" moet zijn:

"Harry," zei Hermelien, "Zal ik deze jurk aandoen?"

Wink

dan_love4life · Dreuzel Verdiend: 45 Sikkels

Als je een tekst schrijft waarin mensen vaak iets zeggen, kun je het beste elke nieuwe persoon die iets zegt op een nieuwe regel zetten. Voorbeeld:

"Ginny, alles goed met je?" zegt Ron. "Ik voel me een beetje slapjes," zegt Ginny. "Het is toch wel in orde met je?" zegt Harry, die net aan komt lopen. "Denk het wel hoor," zegt hermelien.

Hierin komen veel personen voor. Het leest nogal vervelend als je telkens 'zegt Harry' of 'zegt Ron' erachter moet zetten. Dus zo beter:

"Ginny, alles goed met je?" zegt Ron.
-"Ik voel me een beetje slapjes..."
"Het is toch wel in orde met je?" zegt Harry, die net aan komt lopen.
"Denk het wel hoor," zegt Hermelien.

De persoon waar het om draait, duid je aan met een streepje.
In een lang dialoog, kun je het beste zo typen.

Voor: "Hoi harry!" zegt ginny. "O hai Ginn!" zegt Harry. "Das niet mooi he, wat je deed?" zegt Ginny plots."Ehm... nee..." zegt harry weer. "Nou ja, misschien was het niet expres..." zegt Ginny weer. "Nee, zeker niet!" zegt Harry dan. "O, echt niet?" zegt Ginny. "Nee, zeker niet, zeg ik je!" zegt Harry. "Nee?" zegt Ginny! "Nee!"zegt Harry. "Oh nee?" zegt Ginny harder. "Neeneenee!" antwoord Harry. Ginny loopt weg.

Na:
Ginny loopt op Harry af.
-"Hoi Harry!" zegt Ginny.
"O hai Ginn!"
-"Das niet mooi he, wat je deed?"
"Ehm.. nee..."
-"Nou ja, misschien was het niet expres..."
"Nee, zeker niet!"
-"O, echt niet?"
"Nee, zeker niet, zeg ik je!"
-"Nee?"
"Nee!"
-"Oh nee?"
"Neeneenee!" Harry schreeuwt het nu uit. Ginny loopt weg.

Nu het een dialoog is, en harry de hoofdpersoon is, kun je zijn naam weglaten. Bij Ginny hoef je het alleen de eerste tekst te zetten. Je ziet 'ginny loopt op harry af' en daardoor weet je, het gaat om Ginny en Harry.

Wanneer een derde persoon erbij komt, doe je het zo!

Ginny loopt op Harry af.
-"Hoi Harry!" zegt Ginny.
"O hai Ginn!"
-"Das niet mooi he, wat je deed?"
"Ehm.. nee..."
Hermelien komt zich ermee bemoeien.
"Hallo, wat is dit?"
-"Harry heeft Daan behekst!"
"Ja, nou en?"
-"Nou ja, misschien was het niet expres..."
"Nee, zeker niet!" Harry gaat ertegenin en Hermlien loopt snel weg.
Ginny kijkt op naar Harry.
-"O, echt niet?"
"Nee, zeker niet, zeg ik je!"
-"Nee?"
"Nee!"
-"Oh nee?"
"Neeneenee!" Harry schreeuwt het nu uit. Ginny loopt weg.

FelixdeFeniks · Beginnend Tovenaar Verdiend: 0 Sikkels Woonplaats: HPF.

dan_love4life schreef:

De persoon waar het om draait, duid je aan met een streepje.
In een lang dialoog, kun je het beste zo typen.

Voor: "Hoi harry!" zegt ginny. "O hai Ginn!" zegt Harry. "Das niet mooi he, wat je deed?" zegt Ginny plots."Ehm... nee..." zegt harry weer. "Nou ja, misschien was het niet expres..." zegt Ginny weer. "Nee, zeker niet!" zegt Harry dan. "O, echt niet?" zegt Ginny. "Nee, zeker niet, zeg ik je!" zegt Harry. "Nee?" zegt Ginny! "Nee!"zegt Harry. "Oh nee?" zegt Ginny harder. "Neeneenee!" antwoord Harry. Ginny loopt weg.

Na:
Ginny loopt op Harry af.
-"Hoi Harry!" zegt Ginny.
"O hai Ginn!"
-"Das niet mooi he, wat je deed?"
"Ehm.. nee..."
-"Nou ja, misschien was het niet expres..."
"Nee, zeker niet!"
-"O, echt niet?"
"Nee, zeker niet, zeg ik je!"
-"Nee?"
"Nee!"
-"Oh nee?"
"Neeneenee!" Harry schreeuwt het nu uit. Ginny loopt weg.

Ik ben het niet eens met je streepjes-aanduiding eigenlijk. Dit is de manier zoals die op de tv wordt gebruikt, bij ondertiteling, of soms bij scripts van toneelstukken. In boeken wordt het, voor zover ik weet, niet gebruikt. Kijk maar eens naar Harry Potter! Wink

En, om mijn post nog een beetje nuttig te maken:

De Hoofdletter

Met een hoofdletter schrijf je:

- Het eerste woord in een zin: Ik ga naar huis. Let op: 's Ochtends sta ik altijd vroeg op.
- Heilige personen/zaken: God, Allah, enz.

- Namen van koningen en andere vorstelijke personen.
bijv. Hare Majesteit Koningin Beatrix

- Namen van personen
bijv. Tom de Wit, F. van Loon
Let op: het is Sanne van Haag, maar mevrouw Van Haag!

- Aardrijkskundige namen, namen van gebouwen en hemellichamen
bijv. Amsterdam, Noord-Brabant, Neptunus, het Concertgebouw

- Namen van talen en dialecten
bijv. Engels, Zeeuws

- Namen van feestdagen, tijdperken en historische gebeurtenissen, tenzij de naam onderdeel uitmaakt van een samenstelling of afleiding.
bijv. Pasen (maar paas-brood), de Middeleeuwen (maar Middeleeuws)

- Namen van instellingen, bedrijven, etc.
bijv. Europese Unie, Nederlandse Spoorwegen

- Afkortingen van wetten en regelingen

Niet met een hoofdletter:
- namen van godsdiensten, religies e.d.
bijv. christendom, katholiekenBij afkortingen is het vaak onduidelijk of ze met hoofdletters of een kleine letter worden geschreven. Het is hier het handigst om te kijken hoe ze het vaakst worden geschreven, bijv. in de krant. Veel gebruikte afkortingen krijgen echter vaak kleine letters zonder punten (havo, tv, etc.).

Erick · Dreuzel Verdiend: 45 Sikkels

Groter DAN
Even groot ALS

Het gebruik van Als en Dan.

Bij een overtreffende trap: langer, sneller, groter, gebruik je Dan. [ Anders dan]
Bij een vergelijking: hetzelfde, 10 keer zo groot, gebruik je Als. [Hetzelfde als]

PixieFilth · Geplaatst: Za Dec 24, 2005 14:29

FelixdeFeniks schreef:

Hier is een handige tip!
Kijk eens naar deze zinnen:

'Waar is Ron?' vroeg Harry.
'Ik zie Ron!' zei Hermione.
Dus, bij zo'n situatie komt ná een vraagteken/uitroepteken géén hoofdletter!

'Ik heet Harry,' zei Harry.
De komma komt hier direct ná het laatste woord, gevolgd door 't apostrofje

Dat klopt niet altijd.
In jouw voorbeelden allesinds niet.

'Waar is Ron?' vroeg Harry
Moet worden

V

Dit vanwege het vraagteken dat achter "Ron" komt. Een leesteken (behalve een komma) betekent het einde van een zin. Apostrofjes of niet.
Maar wat je bedoelt klopt wel in dit geval

z

Aangezien een komma de zin alleen maar verdeelt.

~*~

FelixdeFeniks schreef:

- Namen van personen
bijv. Tom de Wit, F. van Loon
Let op: het is Sanne van Haag, maar mevrouw Van Haag!

Kleine opmerking:
Het kan:

V

Maar ook

v

zijn.
In het tweede geval is de persoon in kwestie van adel.
In het eerste geval is dat dus niet zo.

En "mevrouw" schrijf je enkel met een kleine hoofdletter wanneer het géén directe aanspreking is.
Bijvoorbeeld:

M

Maar

m

~*~

Iets heel anders nu: ik zie in FF's ook veel mensen die dit doen:

Ze at 3 sandwiches met 1 plakje kaas en 4 tomaten.
Dat moet eigenlijk zo:

drie

één

vier

Enkel tijdsbepalingen en datums worden met getallen geschreven
(zoals: 1 uur, 2 minuten, 30 seconden, 5 januari, ...)
Hoeveelheden van dingen worden voluit geschreven getallen
(zoals in de quote)